Αναβάτες του Ιπποδρόμου και απαγορευμένες ουσίες: ο διάλογος συνεχίζεται
Την Παρασκευή δημοσιεύσαμε το υπόμνημα με τις θέσεις του Συνδέσμου Αναβατών σχετικά με τη χρήση απαγορευμένων και άλλων αναβολικών ουσιών από τους αναβάτες του Ελληνικού Ιπποδρόμου. Το ζήτημα είναι τεράστιας σημασίας και αποτελεί μία παράμετρο της ευρύτερης αξιοπιστίας του χώρου, πέραν φυσικά του γεγονότος πως θα πρέπει να δοθεί με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο το μήνυμα στην κοινωνία πως ο Ελληνικός Ιππόδρομος είναι ένας απόλυτα ασφαλής χώρος για όσους αναζητούν επαγγελματικές ευκαιρίες (ας μη μας διαφεύγει το γεγονός πως στη Σχολή Αναβατών φοιτούν παιδιά νεαρής ηλικίας και ως εκ τούτου στο άκουσμα τέτοιων ειδήσεων ασφαλώς θα υπάρξει έντονος προβληματισμός και δυσπιστία απέναντι στο άθλημα) και δεν αποτελεί ούτε «άντρο παρανομίας» ούτε «εστία διαφθοράς». Η συντριπτική πλειοψηφία των αναβατών στην Ελλάδα είναι εξαιρετικοί επαγγελματίες, ασκούν το επάγγελμά τους κάτω από δυσχερέστατες (οικονομικές και άλλες) συνθήκες και αν μη τι άλλο στους «χαλεπούς ιπποδρομιακούς καιρούς» που διανύουμε στέκονται με υπευθυνότητα και σύνεση επάξια στο ύψος που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Όλα αυτά κρίνονται απαραίτητα να αναφερθούν διότι όσα συζητούμε έχουν κυρίως δύο στόχους: Ο πρώτος στόχος είναι να προστατευτεί η πλειοψηφία των αναβατών από κάποιους «κακούς συναδέλφους» τους οι οποίοι αφενός βλάπτουν τους εαυτούς τους (με τη χρήση απαγορευμένων ουσιών) και παράλληλα θέτουν σε μεγάλο κίνδυνο τις ζωές των ίππων και των συναδέλφων αναβατών τους στις κούρσες όπου συμμετέχουν. Ο δεύτερος λόγος είναι να προστατευτεί το ίδιο το άθλημα των Ιπποδρομιών το οποίο δυστυχώς βάλλεται κατά καιρούς άδικα εξαιτίας της εμφάνισης κάποιων μεμονωμένων περιστατικών χρήσης απαγορευμένων ουσιών, με αποτέλεσμα να πλήττεται το κύρος του και να απομακρύνονται οι φίλιπποι (κυρίως οι νέοι, κρατήστε το αυτό) εξαιτίας της «φήμης» που τον συνοδεύει από αυτά τα ατυχή συμβάντα.
Το υπόμνημα του Συνδέσμου Αναβατών κατά την εκτίμησή μας περιέχει πολλές και χρήσιμες παρατηρήσεις. Εμείς επιθυμούμε να προσθέσουμε στον υγιή και παραγωγικό διάλογο κάποια αποσπάσματα από την εργασία του Σεραφείμ Π. Παναγιωτάκη με τίτλο: «Διερεύνηση μεθόδων καταπολέμησης του ντόπινγκ στις Ιπποδρομίες» η οποία συντάχθηκε το 2009 και απεστάλη στη ΦΕΕ και στον Ιπποδρομιακό Τύπο (έχει δημοσιευτεί και στο παρελθόν στο Διαδίκτυο) κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης της Φιλίππου Ένωσης προς όλους τους ιδιώτες και τους Φορείς για την υποβολή προτάσεων σχετικά με τις μεθόδους καταπολέμησης του ντόπινγκ. Ολόκληρη την εργασία μπορείτε να τη διαβάσετε πατώντας εδώ ή ανατρέχοντας στο σχετικό δημοσίευμα των «Ιπποδρομιών» της 26ης-10-2010:
ΤΟ DOPING ΣΤΟΥΣ ΑΝΑΒΑΤΕΣ
Άλογο και αναβάτης αποτελούν μέλη μιας ομάδας κατά την διάρκεια μιας ιπποδρομίας με κοινό στόχο την διάκριση και την νίκη. Όπως λοιπόν οφείλει ο προπονητής – κατά κύριο λόγο – να παρουσιάζει τον ίππο του στην καλύτερη δυνατή αγωνιστική κατάσταση, έτσι και ο αναβάτης οφείλει να βρίσκεται σε τέτοια φυσική, ψυχική και πνευματική κατάσταση που να του επιτρέπουν αφενός μεν να συμμετέχει με τον ίππο του με ασφάλεια – πρωτίστως – και με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις διάκρισης αφετέρου. Παρατηρούνται όμως και στους αναβάτες φαινόμενα χρήσης απαγορευμένων ουσιών, άλλοτε κατασταλτικών και άλλοτε διεγερτικών, χωρίς να θέλω να επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Πέραν της αλγεινής εντύπωσης που προκαλούν τέτοια φαινόμενα στις τάξεις των φιλίππων, δυσφημούν με τον χειρότερο τρόπο τις Ιπποδρομίες και αποθαρρύνουν νέα παιδιά από το να ασχοληθούν με το άθλημα αλλά και τους γονείς τους από το να τα παροτρύνουν να ασχοληθούν, εξασφαλίζοντας νωρίς – σε μικρή ηλικία – επαγγελματική αποκατάσταση και γιατί όχι μία λαμπρή αγωνιστική καριέρα. Το σημαντικότερο όμως κατά τη δική μου εκτίμηση είναι το γεγονός πως με την χρήση απαγορευμένων ουσιών (η οποία γίνεται με ίδια και αποκλειστική ευθύνη του αναβάτη) τίθενται σε κίνδυνο οι ζωές των υπολοίπων συμμετεχόντων στην ιπποδρομία αναβατών και του συνόλου των ίππων που διαγωνίζονται. Ρισκάρονται ζωές, οικονομικά κεφάλαια (μην ξεχνάμε πως οι ίπποι είναι επενδύσεις ιδιοκτητών) ενώ παράλληλα – βασικότατος παράγων αναξιοπιστίας του αθλήματος – αλλοιώνονται επιδόσεις, αρκετές φορές και οι στοιχηματικές αποδόσεις, ανεξάρτητα αν οι ληφθείσες ουσίες είναι διεγερτικές ή κατασταλτικές. Αυτό, διότι αν ένας αναβάτης έχει κάνει χρήση διεγερτικών ουσιών, είναι προφανές πως δεν υπάρχει το ισότιμο της συμμετοχής. Αν πάλι έχει γίνει χρήση κατασταλτικών ουσιών, τότε δεν μπορεί ένας άνθρωπος – όσο ικανός ή ταλαντούχος κι αν είναι – να αποδώσει σύμφωνα με τις δυνατότητες και ικανότητές του, οπότε και η αγωνιστική συμπεριφορά του ίππου του θα επηρεαστεί αναλόγως. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός (μπορεί κανείς εύκολα να το διαπιστώσει ρωτώντας απλούς φιλίππους – στοιχηματίες) πως μεταξύ ισοδυνάμων ίππων σε κάποια αναμέτρηση, αυτό που λαμβάνει – κυρίως – υπόψη του όποιος στοιχηματίζει είναι αφενός η πιθανή «εύνοια» των ίππων από την σύνθεση της κούρσας και την πιθανολογούμενη διαδρομή τους και η ανάβασή τους. Με άλλα λόγια, οι αγωνιστικές επιδόσεις των ίππων είναι συνάρτηση και των συμμετεχόντων αναβατών, επομένως και η δική τους απόδοση επηρεάζει τόσο το αποτέλεσμα όσο και τις στοιχηματικές αποδόσεις. Παρότι η μελέτη αυτή στόχο έχει να αναδείξει τρόπους αντιμετώπισης του doping, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το οικονομικό σκέλος της υπόθεσης, αφού αφενός μεν το doping στους ίππους γίνεται αποκλειστικά και μόνο για οικονομικά οφέλη, αφετέρου δε η κερδοφορία του Οργανισμού Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος (Ο.Δ.Ι.Ε.) είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα και επιδιωκόμενα για την άνθιση των Ιπποδρομιών στην Ελλάδα και το «άνοιγμά τους» προς την κοινωνία. Φαινόμενα διαφθοράς και παρακμής μόνο κακό κάνουν στις Ιπποδρομίες και πλήττουν όλες τις τάξεις του Ελληνικού Ιπποδρόμου διαστρωματικά.
Οι διαφορές που υπάρχουν συγκριτικά με το doping στους ίππους είναι εμφανείς:
- Υπάρχει «προσωπική ευθύνη» στις περιπτώσεις doping αναβατών, αφού γίνονται όπως προείπαμε με ίδια και αποκλειστική ευθύνη τους. Συνεπώς, κατά την προσωπική μου άποψη, ο τρόπος αντιμετώπισής τους – τόσο ποινικά, όσο και αγωνιστικά, πειθαρχικά – θα πρέπει να είναι διαφορετικός από τις περιπτώσεις ντοπαρισμένων ίππων.
- Υπάρχει πιθανότητα προσωπικού οικονομικού οφέλους. Σε περιπτώσεις χρήσης διεγερτικών ουσιών για παράδειγμα, όπου ο αναβάτης έχει πολλαπλάσιες του φυσιολογικού δυνάμεις και αντανακλαστικά κατά την εξέλιξη της ιπποδρομίας, θα μπορούσε την κατάσταση αυτή να την εκμεταλλευτεί και οικονομικά – στοιχηματικά είτε ο ίδιος ή όσοι πιθανώς το γνωρίζουν.
- Δεν υπάρχει πρακτικά πιθανότητα «κατά λάθος» ντοπαρίσματος αναβάτη, μιας και στα τρόφιμα και τα ποτά του εμπορίου αλλά και στα φαρμακευτικά σκευάσματα (αν ληφθούν τέτοια δικαιολογημένα) δεν υπάρχουν ουσίες που – συνήθως – ανιχνεύονται σε ανθρώπους και δη αναβάτες κούρσας. Η πιθανότητα δολιοφθοράς φαντάζει μακρινή.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Με βάση τα στοιχεία που αναλύσαμε μέχρι στιγμής, προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
Το doping είναι μία παγκόσμια και διαρκής απειλή για τον αθλητισμό γενικά και τις Ιπποδρομίες ειδικότερα. Λόγω της φύσης του – κατά κύριο λόγο μιλάμε για χημικής προέλευσης σκευάσματα και ουσίες – προηγείται του anti-doping και στην περίπτωση που εξετάζουμε αφορά τόσο στους ίππους όσο και στους αναβάτες τους. Το doping στις ιπποδρομίες σκοπεύει ξεκάθαρα στο αθέμιτο, στο παράνομο κέρδος (από έπαθλα ή από το στοίχημα) και οι ουσίες που χορηγούνται διακρίνονται σε θεραπευτικές, διεγερτικές και κατασταλτικές.
Με τα σημερινά δεδομένα, τα όπλα που διαθέτει η Πολιτεία για την αντιμετώπισή του είναι αφενός μεν οι συνεχείς έλεγχοι (αιφνίδιοι και προκαθορισμένοι) τόσο στους ίππους όσο και στους αναβάτες με την μέθοδο της δειγματοληψίας από πιστοποιημένο και εξειδικευμένο εργαστήριο (εργαστήριο doping Ο.Α.Κ.Α.) που τηρεί και εφαρμόζει επακριβώς όλες τις παγκοσμίως ισχύουσες διατάξεις για τον εργαστηριακό έλεγχο του doping, όπως αυτές έχουν θεσπιστεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία καταπολέμησης του Ντόπινγκ (WADA), αφετέρου είναι το νομοθετικό πλαίσιο και οι διατάξεις που υπάρχουν και εφαρμόζονται σήμερα τόσο από την ίδια την Πολιτεία (Αθλητικός Νόμος) όσο και από την Φίλιππο Ένωση της Ελλάδος η οποία με τον Κώδικα Ιπποδρομιών και τις Γενικές Διατάξεις ασκεί πειθαρχικό – αγωνιστικό έλεγχο και επιβάλλει ποινές και πρόστιμα παράλληλα με τις ποινικές κυρώσεις που προβλέπει ο Νόμος.
Ένα σοβαρό μειονέκτημα στην δράση για την καταστολή του doping είναι η αδυναμία πρόληψης, για τους λόγους που ήδη προαναφέραμε. Σε αυτά, ας προσθέσουμε και την ευκολία πρόσβασης στα boxes των ίππων από οποιονδήποτε κακοπροαίρετο επιδιώξει να ντοπάρει κάποιον ίππο (πλημμελής φύλαξη). Η απουσία στους χώρους γύρω από τα boxes καμερών ασφαλείας, κάνει το πρόβλημα εντονότερο. Συμπερασματικά, η δράση μας θα πρέπει κατά την εκτίμησή μου να κινηθεί στον άξονα διαρκής έλεγχος – αναπροσαρμογή κανόνων και διατάξεων – αναβάθμιση ασφάλειας. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά και κατά περίπτωση τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθηθούν προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το μέγεθος του προβλήματος.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ του DOPING ΣΤΙΣ ΙΠΠΟΔΡΟΜΙΕΣ
Οι προτάσεις που θα επακολουθήσουν διαφέρουν κατά περίπτωση, αν δηλαδή πρόκειται για άνθρωπο ή ίππο, αν η ανιχνευθείσα ουσία είναι θεραπευτική, διεγερτική ή κατασταλτική. Με βάση αυτήν την διάκριση, μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την αντιμετώπιση του doping είναι τα εξής:
ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΒΑΤΕΣ
Με δεδομένη την αυστηρότητα του Αθλητικού Νόμου ως προς τις ποινές που προβλέπει για ντοπαρισμένους αναβάτες, η εκτίμησή μου είναι πως η Φίλιππος Ένωση δεν θα πρέπει να εξαντλήσει τα όρια της αυστηρότητάς της, θεωρώντας τους εν λόγω αναβάτες ως χρήστες, άρα και εξαρτημένους, δηλαδή ασθενείς. Βεβαίως σε καμία περίπτωση ντοπαρισμένος αναβάτης δεν μπορεί – και δεν νοείται – να ιππεύει, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη δική του ζωή όσο και των συναδέλφων του αλλά και των συμμετεχόντων στις ιπποδρομίες ίππων. Εκτιμώντας ως πολύ καλά τα μέτρα και τις ποινές όπως αυτές προβλέπονται από τον Κώδικα Ιπποδρομιών και τις Γενικές Διατάξεις, προτείνω ως ενισχυτικό μέτρο την δημιουργία «μητρώου αναβατών» στο οποίο θα καταχωρούνται όλοι οι αναβάτες που βρέθηκαν ντοπαρισμένοι. Σύμφωνα με το μητρώο αυτό, κάθε αναβάτης που βρίσκεται εγγεγραμμένος, θα υπόκειται σε καθημερινό έλεγχο (εξαιρούμενος δηλαδή των αιφνιδιαστικών ή των καθορισμένων που καθημερινά πραγματοποιούνται δειγματοληπτικά) τόσο κατά την προσέλευση όσο και κατά την αποχώρησή του από τον Ιππόδρομο. Με τον τρόπο αυτό, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα υποτροπής. Αν αυτή - υποτροπή – παρά ταύτα συμβεί, τότε υπάρχουν οι ποινές όπως αυτές ορίζονται από τις διατάξεις. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής, προτείνω την οριστική αφαίρεση της άδειας εργασίας αναβάτη κούρσας ή αναβάτη προπονήσεων (ίσως θα μπορούσε να δοθεί η δυνατότητα να απασχοληθεί σε κάποιον άλλο τομέα γύρω από τις ιπποδρομίες, έτσι ώστε να μην υποστεί την κοινωνική απαξίωση και την απομόνωση από το κοινωνικό σύνολο που θα επέφερε χειρότερα αποτελέσματα). Παράλληλα, κατά την περίοδο της τιμωρίας του θα μπορούσε ο εν λόγω αναβάτης να παρακολουθηθεί από κάποιον κατάλληλα ειδικευμένο σύμβουλο, όπως γιατρό ή ψυχολόγο για παράδειγμα – υπό την αιγίδα της Φιλίππου Ενώσεως - στην προσπάθειά του απεξαρτηθεί από τις ανιχνευθείσες ουσίες. Οι προτάσεις αυτές ισχύουν για κάθε είδους απαγορευμένη ουσία βρεθεί στον οργανισμό του αναβάτη, πλην της εξαιρετικής περίπτωσης να βρίσκεται – αποδεδειγμένα και δικαιολογημένα – σε θεραπευτική αγωγή με συγκεκριμένο σκεύασμα. Για να απαλλαχθεί των ευθυνών του (σε ο, τι αφορά στον πειθαρχικό έλεγχο από την Φίλιππο Ένωση) θα πρέπει να παρουσιάσει στην επιτροπή ελέγχου ή στον γιατρό του Ιπποδρόμου το σκεύασμα, συνταγή και γνωμάτευση γιατρού με την πλήρη διάγνωση.
Οι «Ιπποδρομίες» με πολύ μεγάλη χαρά προτίθενται να φιλοξενήσουν κάθε άποψη (φιλίππου ή επαγγελματία, μεμονωμένου προσώπου ή Φορέα) που αποσκοπεί στην εξεύρεση της προσφορότερης λύσης στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Ελληνικές Ιπποδρομίες, ενώ θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι ειδικότερα σε ο, τι αφορά στους επαγγελματίες του χώρου (προπονητές, αναβάτες, ιπποκόμους) καθώς επίσης και στους εργαζομένους στον ΟΔΙΕ και στη ΦΕΕ θα υπάρχει πάντα ο «φιλόξενος χώρος» των «Ιπποδρομιών» για την έκθεση και την προβολή των απόψεων και των θέσεών τους για οποιοδήποτε ιπποδρομιακό ζήτημα τους απασχολεί. Τουλάχιστον σε αυτόν τον ιστοχώρο, ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των φιλίππων και των επαγγελματιών (θέλουμε να ελπίζουμε στο μέλλον και με τους επίσημους Ιπποδρομιακούς Φορείς) είναι μονίμως ανοιχτός!
«Ιπποδρομίες»
