Άψυρτος ο Προυσαεύς
1. Βιογραφικά στοιχεία
Ο Άψυρτος ήταν ένας από τους σημαντικότερους ιππιάτρους της Αρχαιότητας. Οι παλαιότεροι ερευνητές θεωρούσαν ότι καταγόταν από την Προύσα - εξ ου και η προσωνυμία ο Προυσαεύς - και ότι η περίοδος της ακμής του ήταν το α΄ μισό του 4ου αι. μ.Χ. Ωστόσο η σύγχρονη έρευνα έχει μεταβάλει τις απόψεις της και θεωρεί ότι ο Άψυρτος καταγόταν μάλλον από τις Κλαζομενές και ότι μια χρονική τοποθέτηση μεταξύ 150 και 250 μ.Χ. θα ήταν ορθότερη, αν πράγματι, όπως μαρτυρείται, είχε κάνει τη στρατιωτική του θητεία στο μέτωπο του Δούναβη.
Από πλευράς ιατρικής θεωρίας, ο Άψυρτος φαίνεται ότι ήταν οπαδός της μεθοδικής σχολής. Στα κείμενά του αναφύονται μερικές φορές και θεωρητικά ζητήματα, κυρίως σε σχέση με την αιτιολογία των παθήσεων. Αυτό που τον κάνει ξεχωριστό ωστόσο είναι οι καίριες παρατηρήσεις σχετικά με μεθόδους ίασης, που φανερώνουν έντονη πρακτική τριβή.
2. Η ιππιατρική στην Αρχαιότητα
Η κτηνιατρική, και ειδικότερα η ιππιατρική, ήταν σημαντικός κλάδος της ιατρικής στην Αρχαιότητα. Τα άλογα υπήρξαν απαραίτητα τόσο στον πόλεμο όσο και σε διάφορες άλλες ασχολίες. Ιδιαίτερα κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η οργάνωση του "cursus publicus", του δημόσιου δηλαδή συστήματος μεταφορών και επικοινωνιών, βασιζόταν ιδιαίτερα στην ταχύτητα αυτών των τετραπόδων. Ειδικότερα όσον αφορά τη χρήση των αλόγων για πολεμικούς λόγους, είναι γνωστό ότι στο μεγαλύτερο διάστημα της Αρχαιότητας η δυνατότητα κάποιου να συντηρεί και να εκγυμνάζει πολεμικό άλογο αποτελούσε κριτήριο ταξικής κατάταξης και δείγμα αριστοκρατικής καταγωγής. Κατά τον 5ο και 4ο αι. π.Χ. εμφανίζονται οι πρώτες παρατηρήσεις σχετικά με παθήσεις των αλόγων στα έργα του Σίμωνα του Αθηναίου, του Ξενοφώντα αλλά και του Αριστοτέλη. Ωστόσο οι παρατηρήσεις αυτές έχουν σποραδικό χαρακτήρα. Τα πρώτα αμιγώς ιππιατρικά έργα σε ελληνική γλώσσα εμφανίζονται στη Ρωμαϊκή περίοδο. Ο κυριότερος συγγραφέας της περιόδου είναι ο Εύμηλος.
Αμιγώς ιππιατρικά έργα στα λατινικά εμφανίζονται αργότερα, γύρω στον 4ο ή και 5ο αιώνα. Πρόκειται για την Ars Veterinaria (Κτηνιατρική Τέχνη) του Πελαγωνίου και την Mulomedicina chironis του Βεγετίου. Κατά τους Μέσους Βυζαντινούς χρόνους αποσπάσματα των έργων αυτών συγκεντρώθηκαν σε ένα εκτενές συμπίλημα, το Corpus Hippiatricorum Graecorum, γνωστό αλλιώς και ως Hippiatrica.
3. Παράδοση και επίδραση του έργου του
Ο Άψυρτος στα έργα του κατονομάζει ορισμένους από τους προκατόχους του, όπως το Μάγωνα τον Κυρηναίο και τον Εύμηλο. Και ο ίδιος όμως άσκησε επίδραση σε μεταγενέστερους. Αρχικά τον αντέγραψε ο Ιεροκλής, ο οποίος μάλιστα ανέδειξε τα κείμενα του Αψύρτου χάρη στα καλύτερα ελληνικά του. Αλλά και τα κείμενα του Πελαγωνίου και του Βεγετίου φέρουν επιδράσεις από τον Άψυρτο. Μέσω δε των μεταφράσεων του Θεομνήστου το έργο του Αψύρτου έγινε γνωστό και στον αραβικό κόσμο.
Πηγή: www.ehorse.gr
Σημ. «Ιπποδρομιών»: Το συγκεκριμένο δημοσίευμα ενσωματώθηκε ήδη στην θεματική ενότητα «Ιπποδρομιακά θέματα».
«Ιπποδρομίες»
