Τα βασικά αίτια μιας επερχόμενης καταστροφής…
άρθρο του Σεραφείμ Π. Παναγιωτάκη
Στο σημερινό δημοσίευμα των «Ιπποδρομιών» με τίτλο: «Η Ελληνική ιπποδρομιακή κρίση και το «σπιράλ του θανάτου»», στην προεισαγωγική αναφορά του γύρω από τους παράγοντες εκείνους που έχουν «γονατίσει» κυριολεκτικά την Ελληνική ιπποδρομιακή δραστηριότητα και εξετάζοντας «μακροσκοπικά» την Ελληνική ιπποδρομιακή κρίση, έγινε μνεία στην οικονομική συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων πολιτών και στη γενικότερη οικονομική δυσπραγία, κάτι που έχει φυσικά ως αποτέλεσμα την «οικονομική ασφυξία» και των Ιπποδρομιών.
Συνεχίζοντας λοιπόν την ανάλυση για τον εντοπισμό όλων των φαινομένων που έθεσαν τις Ελληνικές Ιπποδρομίες στο «σπιράλ του θανάτου», θα πρέπει να εξετάσουμε πράξεις ή καθυστερήσεις που σημειώθηκαν μέχρι στιγμής και που επηρεάζουν σε καταλυτικό βαθμό την πορεία των γεγονότων. Για να δούμε σήμερα τι ακριβώς σημαίνει αυτό, ας εντοπίσουμε όλες εκείνες τις δυσμενείς εξελίξεις που επισυνέβησαν και οι οποίες επηρέασαν – κι εξακολουθούν σαφώς ακόμα να επηρεάζουν – αρνητικά την πορεία και το μέλλον των Ελληνικών Ιπποδρομιών:
Πρώτη δυσμενής εξέλιξη:
Η τραγική ολιγωρία της υλοποίησης της αποκρατικοποίησης του ΟΔΙΕ
Η προαναγγελθείσα εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα αποκρατικοποίηση του Ιπποδρόμου – κάτι που συνάδει εξάλλου και με τις επιταγές της τρόικα, αφού η συμφωνία για την πώληση του ΟΔΙΕ υπήρχε τόσο στο αρχικό Μνημόνιο όσο και στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας που υπέγραψε η Κυβέρνηση – δείχνει να έχει «βαλτώσει», καθώς εξακολουθεί να «παραμένει στα χαρτιά». Εκτιμώντας παράλληλα την υπέρμετρη καθυστέρηση που έχει ήδη παρατηρηθεί στις διαδικασίες αποκρατικοποίησης άλλων ΔΕΚΟ και Οργανισμών που προηγούνταν (χρονικά) της πώλησης του ΟΔΙΕ και με δεδομένο το γεγονός πως καμία «κινητικότητα» δεν παρατηρείται πλέον σε αυτόν τον τομέα, είναι προφανές πως «παραπέμπεται στις καλένδες» αυτή η – μέχρι πρότινος – «ώριμη» ΔΕΚΟ προς αποκρατικοποίηση. Και φανταστείτε μάλιστα πως υπήρχε (και εκδηλώθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο) έντονο και ζωηρό ενδιαφέρον για τον Ελληνικό Ιππόδρομο από ξένους επενδυτές!
Δεύτερη δυσμενής εξέλιξη:
Η απουσία χάραξης νέου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία του νέου (υπό πώληση) Ιπποδρόμου
Ακόμα κι αν είχαν γίνει όλες οι απαιτούμενες ενέργειες που περιγράψαμε παραπάνω, ποιος επενδυτής θα «τολμούσε» σήμερα να προβεί σε ένα τέτοιο εγχείρημα, χωρίς να έχουν θεσπιστεί ξεκάθαροι κανόνες και πλαίσιο λειτουργίας; Πώς θα μπορούσε για παράδειγμα να «συν-διοικείται» στο μέλλον ο Ιππόδρομος μαζί από έναν ιδιώτη και από τη Φίλλιπο Ένωση; Πώς θα μπορούσε να λειτουργεί ένας νέος Ιππόδρομος με πλήρως αναχρονιστικές Γενικές Διατάξεις και Κώδικα Ιπποδρομικών; Πώς θα μπορούσε να τελεστεί η αγοραπωλησία του ΟΔΙΕ όταν δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα ούτε η ίδια η παραλαβή του έργου κατασκευής των εγκαταστάσεων του Ιπποδρόμου;
Βλέπουμε λοιπόν πως μολονότι υπήρχαν εξαρχής οι ενδιαφερόμενοι και παρότι θα μπορούσε να είχε επιτυχή έκβαση μία προσπάθεια πώλησης του ΟΔΙΕ σχετικά γρήγορα, οι τραγικές καθυστερήσεις σε συνδυασμό μάλιστα με την απουσία λήψης νομοθετικών πρωτοβουλιών «στέρησαν» από τον Ελληνικό Ιππόδρομο τα όποια «πλεονεκτήματα» διέθετε εξαρχής, καθώς, προϊόντος του χρόνου, υπήρξαν και άλλες – «παράλληλες» – δυσμενείς εξελίξεις.
Τρίτη δυσμενής εξέλιξη:
Η δραματική μείωση της εμπορικής αξίας του Ιπποδρόμου
Σημαντική συνέπεια όλων των παραπάνω καθυστερήσεων και ολιγωριών αλλά και της γενικότερης οικονομικής κατάστασης που έχει συνολικά διαμορφωθεί στη χώρα, αποτελεί το γεγονός της δραματικής όσο κι εντυπωσιακής μείωσης της εμπορικής αξίας του συνόλου σχεδόν των Ελληνικών επιχειρήσεων (συνεπώς και του ΟΔΙΕ) στα τελευταία δύο χρόνια. Μία ματιά στις εισηγμένες εταιρίες του Χρηματιστηρίου Αξιών της Αθήνας, όπου οι άλλοτε «στυλοβάτες της Εθνικής Οικονομίας» που «ανεβοκατέβαζαν το Γενικό Δείκτη Τιμών» σήμερα πια παραπαίουν και «κινούνται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας» θα μας πείσει για του λόγου το αληθές, πόσο μάλλον όταν κάτι ανάλογο (και σίγουρα σε μεγαλύτερο βαθμό) ισχύει για τον ΟΔΙΕ, ο οποίος θυμίζουμε πως ήταν ήδη «προβληματικός» σε εποχές άνθισης και κερδοφορίας για τις υπόλοιπες εγχώριες επιχειρήσεις. Βλέπουμε λοιπόν πως το τίμημα που θα εισέπραττε το Κράτος από μία ενδεχόμενη πώληση του Ιπποδρόμου πριν από μία διετία θα ήταν σαφώς σημαντικά μεγαλύτερο από ο, τι αν αυτό γινόταν σήμερα. Επιπλέον, το έλλειμμα που συνεχίζει να εμφανίζει όλο αυτό το διάστημα ο Οργανισμός δε θα εξακολουθούσε να επιβαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό αν η πώληση είχε συντελεστεί στην ώρα της. Ακόμα και σήμερα λοιπόν να επιτευχθεί μια συμφωνία για την πώληση του ΟΔΙΕ, οι ζημίες μεγάλωσαν και τα ενδεχόμενα οφέλη συρρικνώθηκαν σε μεγάλο βαθμό (σε σχέση πάντα με το αρχικό τίμημα πώλησής του καθώς και με βάση τις συσσωρευμένες ζημίες της τελευταίας διετίας). Με άλλα λόγια, ο πολύς χαμένος χρόνος λειτούργησε σε βάρος του Ελληνικού Ιπποδρόμου, ο οποίος απαξιώθηκε πλέον ακόμα περισσότερο με την υποβάθμιση της εμπορικής του αξίας.
Τέταρτη δυσμενής εξέλιξη:
Η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των φιλίππων
Ακόμα και όλα τα παραπάνω να είχαν γίνει σωστά και στην ώρα τους, η τέταρτη δυσμενής εξέλιξη από μόνη της οδηγεί τα πράγματα στο «δρόμο χωρίς επιστροφή»: Χωρίς τζίρους δεν μπορεί να επιβιώσει Ιπποδρόμιο σε κανένα σημείο του πλανήτη. Η μείωση του εισοδήματος των πολιτών – φιλίππων, η αυξανόμενη ανεργία, η εξάντληση του λεγόμενου «μαύρου χρήματος» εν μέσω τέτοιας έκτασης οικονομικής κρίσης είναι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν καταλυτικά την τεράστια πτώση του ιπποδρομιακού στοιχήματος. Δεν εννοείται φυσικά πως αυτός είναι ο μοναδικός λόγος της πτώσης του, αλλά με τα σημερινά δεδομένα είναι πάντως ο κυριότερος (ακόμα δηλαδή κι αν όλα τα προβλήματα εξαλείφονταν ως εκ θαύματος, χωρίς οικονομική ευρωστία δε θα πραγματοποιούνταν και πάλι ικανοποιητικοί τζίροι).
Αυτό λοιπόν το γεγονός σε συνδυασμό με την πτώση της εμπορικής αξίας του ίδιου του Ιπποδρόμου λειτουργεί ως σημαντικός αποτρεπτικός παράγοντας για οποιουδήποτε είδους επενδύσεις. Και πώς θα μπορούσε να είναι κάπως διαφορετικά; Υπάρχει επενδυτής που θα έβαζε τα χρήματά του για να αγοράσει μία επιχείρηση όπου οι πελάτες της όχι μόνο την «εγκαταλείπουν» συστηματικά εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά και αυτοί που έχουν απομείνει δε διαθέτουν πλέον την απαραίτητη αγοραστική δύναμη για να «καταναλώσουν το προϊόν» της;
Πέμπτη δυσμενής εξέλιξη:
Το ασταθές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον και ο φόβος του «ντόμινο»
Πολλοί μεγάλοι επενδυτές (αλλά και χώρες οικονομικά πανίσχυρες μεταξύ των άλλων) ανησυχούν ιδιαίτερα για το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας όπως βεβαίως και για τις ευρύτερες επιπτώσεις μίας ενδεχόμενης Ελληνικής χρεοκοπίας. Το Ελληνικό οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον είναι σήμερα περισσότερο ασταθές από ποτέ, ενώ την ίδια στιγμή η φορολόγηση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χώρα έχει φτάσει πλέον σε πολύ μεγάλα ύψη και οι προοπτικές της οικονομίας κάνουν λόγο για συνεχιζόμενη ύφεση και στο επόμενο διάστημα. Από την άλλη, στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία που ζούμε, ο φόβος για τη δημιουργία ενός οικονομικού «ντόμινο» έχει κατακλύσει κυριολεκτικά όλες τις χρηματαγορές, ενώ κάθε επιχειρηματική κίνηση από δω και στο εξής γίνεται με φειδώ και με ιδιαίτερο προβληματισμό, πόσο μάλλον στη χώρα μας, με όλες εκείνες τις προαναφερθείσες «ιδιαίτερες» συνθήκες που μοιάζουν θα λέγαμε χωρίς υπερβολή σαν μία «βραδυφλεγή βόμβα» στα θεμέλια της παγκόσμιας οικονομίας. Εταιρίες ξένων συμφερόντων προβαίνουν – ή πρόκειται να το πράξουν πολύ σύντομα – σε μειώσεις προσωπικού στην Ελλάδα, ακόμα κι από χώρες από τις οποίες προέρχονται άλλες επιχειρήσεις που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τον ΟΔΙΕ. Οι πηγές μας δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, επομένως, όταν βλέπει κάποιος μία επιχείρηση να «αποχωρεί σταδιακά» από την Ελλάδα, θα μπορούσε ποτέ να υποθέσει βάσιμα πως κάποια άλλη επιχείρηση (της ίδιας χώρας προέλευσης) σκοπεύει να επενδύσει εδώ προσεχώς;
Συμπερασματικά, η κατάσταση θα μπορούσαμε να πούμε πια πως «έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο» και πως ο Ελληνικός Ιππόδρομος είναι ουσιαστικά έρμαιο των διεθνών κι εγχώριων εξελίξεων σε όλα τα επίπεδα. Το μόνο που μπορεί – και πρέπει – να γίνει πλέον, είναι η «εσωτερική αυτό – εξυγίανση» του χώρου, ώστε, με την ελπίδα πως κάποια στιγμή θα ομαλοποιηθούν οι καταστάσεις και θα επανέλθει σταθερότητα στο οικονομικό κι επιχειρηματικό περιβάλλον, να μπορέσει ο Ιππόδρομος να «αλλάξει σελίδα» σε ο, τι αφορά στην εν γένει λειτουργία του.
Ως τότε, επειδή οι Ελληνικές Ιπποδρομίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα έσοδα από το ιπποδρομιακό στοίχημα (συνεπώς με την ύπαρξη και τη λειτουργία του ΟΔΙΕ) όλοι οι φίλιπποι θα ζούμε αναγκαστικά ένα καθημερινό «θρίλερ», ενώ όσο απομακρύνεται το ενδεχόμενο πώλησης του Οργανισμού τόσο θα πλησιάζει ολοένα και πιο απειλητικά το «λουκέτο», με ο, τι αυτό συνεπάγεται για το άθλημα των Ιπποδρομιών στη χώρα…
Σεραφείμ Π. Παναγιωτάκης