Η ελευθερία προσωπικής έκφρασης και η ελευθερία του Τύπου είναι αγαθά αδιαπραγμάτευτα στον εικοστό πρώτο αιώνα
Η αντίθετη άποψη δεν πρέπει να μας χωρίζει ποτέ, η σύνθεση των απόψεων πρέπει να μας ενώνει και να είναι το ζητούμενο
Η αντίθετη άποψη δεν πρέπει να μας χωρίζει ποτέ, η σύνθεση των απόψεων πρέπει να μας ενώνει και να είναι το ζητούμενο
του Σεραφείμ Π. Παναγιωτάκη
Αγαπητοί φίλοι των «Ιπποδρομιών»,
Στο πεντάχρονο σχεδόν «ταξίδι» των «Ιπποδρομιών» στο Διαδίκτυο (στις 14 Νοεμβρίου του 2010 αναρτήθηκε το πρώτο δημοσίευμα των «Ιπποδρομιών») έχω ζήσει προσωπικά πολλές έντονες στιγμές, κυρίως δύσκολες και άσχημες. Οι ταλαιπωρίες που τραβούν οι δύσμοιρες Ελληνικές Ιπποδρομίες – και μαζί τους όλοι οι άνθρωποι του χώρου – είναι αμέτρητες στο πλήθος και έχουν απομυζήσει κυριολεκτικά κάθε ικμάδα ζωτικότητας και ενεργητικότητας σχεδόν από όλους μας. Κάποιοι από εμάς, «σε πείσμα των καιρών», προσπαθούμε με κάθε δύναμη – μικρή ή μεγάλη – που διαθέτουμε να διατρανώνουμε προς όλους - και σε όλους τους τόνους - ότι ο Ελληνικός Ιππόδρομος είναι «παρών», οι Ελληνικές Ιπποδρομίες παρότι σήμερα «ψυχορραγούν», εν τούτοις – με τις κατάλληλες ενέργειες – μπορούν και πρέπει να έχουν μέλλον, ένα μέλλον αντάξιο της μακρόχρονης και σπουδαίας Ιστορίας τους, η ρίζα της οποίας ανάγεται στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αρχαιότητας.
Οι δικές μας απόψεις απηχούνται ασφαλώς από τα χιλιάδες πια δημοσιευμένα κείμενά μας (άρθρα, εργασίες, αφιερώματα, επιστολές αλληλογραφίας με τους Πολιτειακούς θεσμούς και πολλά άλλα) ενώ εκτός αυτού κατά καιρούς – όποτε αυτό είναι εφικτό – φιλοξενούμε και δηλώσεις άλλων προσώπων, είτε επαγγελματιών του χώρου ή θεσμικών Φορέων. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα πως η φιλοξενία και η δημοσιοποίηση μίας άποψης ενός τρίτου προσώπου από τις «Ιπποδρομίες» σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως η ιστοσελίδα και εγώ προσωπικά ταυτιζόμαστε υποχρεωτικά με το περιεχόμενό της. Ο μοναδικός λόγος για τις «Ιπποδρομίες» προκειμένου να αποφασίσουν να μην προβούν στη δημοσίευση κάποιου κειμένου ή video, είναι όχι αν δεν μας βρίσκει σύμφωνους ως προς το περιεχόμενό του, αλλά αν αυτό περιέχει εκφράσεις τέτοιες που να προσβάλουν τη δημόσια αιδώ. Μέχρι σήμερα, στα πέντε χρόνια της λειτουργίας των «Ιπποδρομιών», δεν φτάσαμε στη δυσάρεστη θέση να το πράξουμε και ελπίζουμε πως δεν θα χρειαστεί κάτι τέτοιο και στο μέλλον.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, η προσωπική άποψη καθώς και η θέση που διατρανώνουν συστηματικά οι «Ιπποδρομίες» είναι πως η ελευθερία προσωπικής έκφρασης είναι «ιερό» πράγμα και πως κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να διατυπώνει την άποψή του χωρίς φόβο, απολύτως ελεύθερα και χωρίς καμία προκατάληψη. Επιπροσθέτως δε, η δημοσιοποίηση μίας γνώμης – είτε συμφωνεί κάποιος με αυτήν ή όχι – αποτελεί συστατικό της λεγόμενης ελευθερίας του Τύπου. Οι «καθηγητές», οι «παλιοί» της δημοσιογραφίας διετύπωσαν πολύ εύστοχα το ρητό: «η είδηση είναι ιερή και το σχόλιο ελεύθερο».
Έτσι, λοιπόν, η ελευθερία προσωπικής έκφρασης και η ελευθερία του Τύπου είναι αγαθά αδιαπραγμάτευτα στον εικοστό πρώτο αιώνα. Ο σχολιασμός και η κριτική μίας γνώμης που «εκτίθεται δημόσια» είναι επίσης αναφαίρετο δικαίωμα όλων ανεξαιρέτως, αρκεί αυτά να συνοδεύονται από καλόπιστη κριτική και να τεκμηριώνονται από επιχειρήματα. Σε κάθε άλλη περίπτωση, αν δηλαδή μία κριτική δεν γίνεται καλόπιστα (στις περιπτώσεις πχ όπου πιθανώς να υπάρχει κάποια «προσωπική χροιά» στην απάντηση του κρίνοντος εξαιτίας μίας αντιπαράθεσης) ή αν τα επιχειρήματα είναι έωλα ή ανύπαρκτα, τότε η κριτική γίνεται δυστυχώς κακόπιστη και δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτα στον – ευκταίο – δημιουργικό διάλογο. Διότι και η κριτική αποτελεί μορφή διαλόγου ανάμεσα στη θέση και την αντίθεση (κριτική). Από αυτά τα δύο (θέση – αντίθεση) το ζητούμενο είναι να προκύπτει πάντοτε η σύνθεση, ώστε να πάμε μπροστά και όχι η ρήξη, που μόνο κακά επισείει.
Δεν είναι λοιπόν απαραίτητο να συμφωνούμε όλοι με όλους, ούτε όσοι τύχει κάποια στιγμή να συμφωνήσουμε σε κάτι θα πρέπει πάντοτε να συμφωνούμε και στα υπόλοιπα. Αυτή είναι και η πεμπτουσία της Δημοκρατίας, ότι μέσα της «χωρούν» όλες οι απόψεις, ακόμα και οι εκ διαμέτρου αντίθετες, ακόμα και αυτές που επιβουλεύονται την ίδια τη Δημοκρατία!
Αρκετές φορές μου έχει συμβεί να διαφωνώ πλήρως με άποψη τρίτων που δημοσιοποίησαν οι «Ιπποδρομίες». Όταν μάλιστα πρόκειται για θεσμικούς παράγοντες (όπως είναι ο ΟΔΙΕ, η Φίλιππος Ένωση, οι Ιδιοκτήτες, οι Προπονητές, οι Αναβάτες) κατά κανόνα στο τέλος της ανακοίνωσης, του Δελτίου Τύπου ή ο, τι άλλο δημοσιεύουμε, ακολουθεί σημείωση με ένα μικρό σχόλιο των «Ιπποδρομιών», ενώ αν το θέμα που εγείρεται είναι αρκετά «μεγάλο» και χρειάζεται περισσότερη ανάλυση, τότε πολύ σύντομα ακολουθεί σχετικό δημοσίευμα των «Ιπποδρομιών» που αναλύει διεξοδικότερα τις θέσεις της ιστοσελίδας.
Σε ο, τι μας αφορά λοιπόν, οι «Ιπποδρομίες» δημιουργήθηκαν από φιλίππους και για τους φιλίππους. Ξεκίνησαν δειλά τα βήματά τους στα τέλη του 2010 με στόχο την προώθηση του αθλήματος των Ιπποδρομιών, την ιδιαίτερη υποστήριξη των Ελληνικών Ιπποδρομιών, τον έλεγχο των δράσεων των δύο Ιπποδρομιακών Αρχών, την ανάδειξη θεμάτων που άπτονται του σπορ και την διάνοιξη ενός διαύλου αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ επαγγελματιών και φιλίππων. Όλα αυτά αποτελούν δικούς μας στόχους, «προσωπικά μας στοιχήματα», τα οποία προσπαθούμε να τα υπηρετούμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, υλικών, τεχνικών, οργανικών και πνευματικών. Το τι καταφέρνουμε δεν μπορούμε να το πούμε εμείς σε καμία περίπτωση, δεν μπορούμε όμως να παραγνωρίσουμε την αγάπη και την στήριξη που μας παρέχετε όλοι εσείς, οι αγαπητοί φίλοι – φίλιπποι – αναγνώστες των «Ιπποδρομιών», κάτι που αποτυπώνεται καθημερινά στα στατιστικά επισκεψιμότητας και αλληλεπίδρασης των αναρτήσεών μας! Ο δικός μας μισθός είναι η δική σας αποδοχή, και αν ή όταν συμβεί εσείς, οι φίλοι των «Ιπποδρομιών» να μας δείξετε την «έξοδο», τότε χωρίς δεύτερες σκέψεις θα σταματήσει η λειτουργία των «Ιπποδρομιών». Μέχρι τότε, όμως, ή μέχρις ότου επιλέξουμε εμείς να διακόψουμε την λειτουργία της ιστοσελίδας, δεν επιτρέπουμε – αλλά και εγώ προσωπικά – σε κανένα να μας καταλογίσει ποτέ κακόβουλες προθέσεις, υστεροβουλίες ή προσωπικές εμπάθειες, πολύ περισσότερο δεν επιτρέπουμε ούτε καν την σκέψη πως θα μπορούσαμε να προβούμε σε οποιαδήποτε δημοσίευση με στόχο την παραπληροφόρηση του αναγνωστικού κοινού μας. Οι «Ιπποδρομίες» συντηρούνται με μεράκι, αποκλειστικά από ανθρώπους ερασιτέχνες, με όλη την σημασία αυτής της λέξης (ερασιτέχνης: από το έραμαι και την τέχνη, δηλώνει αυτόν που ασχολείται με κάτι από ευχαρίστηση, όχι επαγγελματικά ή με σκοπό το οικονομικό κέρδος), επομένως κάθε ιδέα ή σκέψη κέρδους είναι μακριά από εμάς. Η μόνη «απολαβή» μας είναι η δική σας αγάπη και η αποδοχή όπως προανέφερα και αυτός είναι ο μοναδικός μας στόχος!
Στο διάβα του χρόνου, έχω υποστεί πολλάκις σκληρότατες κριτικές - ενίοτε άδικες - για τις θέσεις και τις απόψεις μου, άλλες φορές και ύβρεις, και προπηλακισμούς, και υποψίες απειλής, ακόμα και συκοφαντίες… Όλα αυτά τα έχω υπομείνει στωικά και δεν αντέδρασα με κανέναν άλλο τρόπο, παρά μόνο «με την πένα μου»: συνεχίζοντας να υπερασπίζομαι τις ιδέες μου, δίνω τον δικό καθημερινό αγώνα για ένα καλύτερο Ιπποδρόμιο, όπως εγώ το νομίζω και το πιστεύω. Το ίδιο δικαίωμα θέλω επίσης να έχει και όποιος άλλος επιθυμεί να συνεισφέρει με σκέψεις, ιδέες και προτάσεις, αρκεί η διατύπωσή του να κινείται μέσα στα όρια της ευγένειας και της ευπρέπειας. Θέλω να μπορούν να διατυπώνουν ελεύθερα την άποψή τους ακόμα και όσοι διαφωνούν σφόδρα μαζί μου, έτσι τελειώνεται ο διάλογος στη Δημοκρατία. Η ιδέα πως, μία άποψη με την οποία τυγχάνει ίσως να διαφωνούμε, είναι «άχρηστη», ή «αιρετική», ή «δεν θα έπρεπε να δημοσιεύεται» και πως όποιος – χάριν της Ελευθεροτυπίας – την επικοινωνεί με το αναγνωστικό κοινό κάνει «παραπληροφόρηση», ας με συγχωρήσουν οι υποστηρικτές μίας τέτοιας γνώμης, συναντάται κατά κύριο λόγο στα ολοκληρωτικά καθεστώτα και είναι άκρως επικίνδυνη, καθώς επιβουλεύεται την ίδια την ελευθερία της δημοκρατικής έκφρασης των πολιτών. Επομένως, νομίζω πως καλό θα ήταν, όσοι τυχόν – ίσως και από συναισθηματισμό ή και από ευαισθησία – «παρασύρονται» καμιά φορά σε τέτοιου είδους αντιλήψεις, να το εξετάζουν κάπως διαφορετικά το ζήτημα, υπό το πρίσμα της ελευθερίας της γνώμης και του ελεύθερου σχολιασμού και κριτικής.
Κατά τα άλλα, οι «Ιπποδρομίες» συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο άθλημα των Ιπποδρομιών και πρωτίστως στους φιλίππους.
Το σημερινό κείμενο, παρότι κάπως γενικό, είναι απολύτως «επίκαιρο». Ας μείνουμε μέχρι εδώ, χωρίς να «σηκωθούν οι τόνοι», παρά μόνο αν συνεχιστούν οι αναίτιες και – κυρίως – αστήρικτες (ας χρησιμοποιήσω αυτόν τον ευγενικό όρο…) κατηγορίες… Και επειδή πολλές φορές «ακυρώσαμε» την συγγραφή και ανάρτηση κειμένου μας για να μην πυροδοτήσουμε εντάσεις – παρότι πολλές φορές κοντέψαμε να… τρελαθούμε με αυτά που συμβαίνουν στον Ελληνικό Ιππόδρομο, ιδιαίτερα από ενέργειες θεσμικών - έχουμε να συστήσουμε προς κάθε κατεύθυνση κάτι που προσπαθούμε κι εμείς να εφαρμόζουμε, το οποίο πηγάζει από ρήση ενός Αγίου της Ορθοδοξίας μας:
«Να μιλάς, όταν έχεις να πεις κάτι καλύτερο από την σιωπή»…
Σεραφείμ Π. Παναγιωτάκης
