Τι είναι η Ενέργεια και πως τη λαμβάνουν τα άλογα
(Στοιχεία από κείμενο του RayJ. Geor, BVSc, PhD, Dipl. ACVIM)
Πολλές οι συζητήσεις τελευταία για το ποια είναι η κατάλληλη διατροφή που αυξάνει τις επιδόσεις των αθλητικών αλόγων και η σημασία της για την παραγωγή δυναμικών αποτελεσμάτων. Οι αθλητικές ικανότητες για ιππέα και άλογο εξαρτώνται από την ικανότητα του σώματος να απορροφά την ενέργεια από τις τροφές και να την μεταφέρει στους μυώνες που μεταφέρουν την κίνηση στο σώμα. Η ενέργεια βρίσκεται σε διάφορες μορφές όπως πυρηνική, χημική, ηλεκτρική, μηχανική, φωτεινότητα και θερμότητα. Η ενέργεια μετράται σε θερμίδες, (calories). Μια θερμίδα είναι η ενέργεια που απαιτείται για να ανέβει η θερμοκρασία 1.8ο βαθμό Φαρενάιτ (Fahrenheit) σε 1 γραμμάριο νερού.
Η ενέργεια δεν δημιουργείται ούτε καταστρέφεται, αλλά μεταμορφώνεται από μία μορφή σε άλλη δίχως να εξαντλείται. Για να ενεργοποιηθεί η σωματική κίνηση, τα αποθέματα του οργανισμού σε άμυλο και λίπος διασπόνται σε μια σειρά από χημικές αντιδράσεις ώστε να ελευθερωθεί η χημική ενέργεια. Αυτή η χημική πλέον ενέργεια μεταφέρεται στους μυώνες οι οποίοι την μεταμορφώνουν σε μηχανική ενέργεια μέσα από τη διαδικασία της κίνησης.
Μέσω των συσπάσεων στους μυώνες του αλόγου η μετατροπή της χημικής σε μηχανική ενέργεια είναι ιδιαίτερα ανεπαρκής. Στην καλύτερη των περιπτώσεων μόνο το 25% της χημικής ενέργειας μετατρέπεται σε μηχανική ενώ το υπόλοιπο ελευθερώνεται από το σώμα ως θερμότητα.
Κατά τη διάρκεια της άσκησης η ελευθέρωση της ενέργειας σε θερμότητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Η σωματική άσκηση απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας και γι’ αυτό το λόγο μεγάλες ποσότητες θερμότητας ελευθερώνονται. Η θερμότητα που ελευθερώνεται προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Στην πραγματικότητα η αύξηση της θερμοκρασίας θα ήταν επικινδύνως μεγάλη εάν το σώμα του αλόγου δεν είχε ειδικό σύστημα αντίδρασης (εφίδρωση), μέσω της οποίας η υπερβολική θερμότητα μεταφέρεται στο δέρμα και από εκεί στον αέρα.
Αποθήκευση της Χημικής Ενέργειας στο σώμα των αλόγων
Μέσω της διατροφής του αλόγου, τρεις είναι οι κυριότερες πηγές ενέργειας: άμυλο, λίπος και πρωτεΐνες. Από αυτές, οι πρωτεΐνες που βρίσκονται στην τροφή χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό μόνο για την σύνθεση νέων πρωτεϊνών και κάθε επιπλέον ποσότητα αποβάλλεται κυρίως στα ούρα. Μόνο σε περιπτώσεις εξαιρετικής ασιτίας οι πρωτεΐνες λειτουργούν ως πηγή ενέργειας.
Οι κύριες πηγές ενέργειας για φυσική άσκηση του σώματος είναι άμυλο και λίπος.
Το άμυλο αποθηκεύεται στο οργανισμό σε μορφή γλυκογόνων. Η γλυκόζη από τις τροφές χρησιμοποιείται στην σύνθεση γλυκογόνων τόσο στο συκώτι όσο και τους σκελετικούς μυώνες.
Τα γλυκογόνα στο συκώτι προμηθεύουν γλυκόζη σε όλους τους ιστούς του σώματος, κυρίως του εγκεφάλου, άλλους νευρικούς ιστούς καθώς και τους ενεργείς μυώνες.
Τα γλυκογόνα στους σκελετικούς μυώνες αποθηκεύονται σε μεγαλύτερη ποσότητα. Αντίθετα με τα γλυκογόνα του συκωτιού, αυτά των σκελετικών μυώνων δεν είναι διαθέσιμα για το υπόλοιπο σώμα παρά αποκλειστικά για τους εργαζόμενους μυώνες.
Περί το 1-2% από το βάρος των μυώνων είναι σε μορφή γλυκογόνων. Αυτό σημαίνει ότι σε “ελαφρές” φυλές αλόγων ο όγκος των γλυκογόνων φθάνει τα 3 με 4 κιλά. Παρόλα αυτά ο όγκος των γλυκογόνων σε σχέση με τα λίπη είναι ελάχιστος. Τα λίπη γνωστά ως τριγλυκερίδια αποθηκεύονται ως λιπώδης ιστοί. Αυτοί οι ιστοί πλαισιώνουν τα ποιο σημαντικά όργανα του οργανισμού όπως η καρδιά, τα νεφρά, την περιοχή του εντέρου και γύρω από τους μυώνες του αλόγου. Η ποσότητα λιπωδών ιστών στο σώμα των αλόγων διαφέρει, αλλά κατά μέσο όρο, 7-8% από το σώμα τους είναι λίπος. Αυτό το ποσοστό είναι μικρότερο από αυτό του ανθρώπινου σώματος του οποίου το βάρος σε λίπος κυμαίνεται από 10-20%.
Το λίπος είναι εξαιρετική πηγή ενέργειας κατά τη διάρκεια άσκησης ικανό να διατηρήσει την απόδοση του αλόγου σε μέτρια προπόνηση για κάποιες ημέρες.
Παρόλα αυτά ο οργανισμός δεν μπορεί να βασιστεί μονάχα στο λίπος για την παραγωγή ενέργειας. Η διάθεση αμύλου από το συκώτι και τα γλυκογόνα των μυώνων είναι απαραίτητα για τη διατήρηση αυτής της ενέργειας και τη συνεχής χορήγηση του οργανισμού με τα απαραίτητα “καύσιμα” κίνησης.
(αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα http://www.horse.gr/)
«Ιπποδρομίες»
